Harf inkılabının amacı kimine göre muasır medeniyetler seviyesine bir nebze olsun yaklaşmaktı. Peki gerçekten de harf inkılabının amacı bu muydu? Belki niyet başkaydı ama sonuç çok farklı oldu... O zamanlardan beri var içimizde bi' Avrupa'ya yaranma merakı. Herkesin kaçtığı AB'ye bile koşar adım gidiyoruz şimdilerde. Neyse... Harf inkılabının amacı ve sonucuna gelelim. Amacıyla ilgili başta yorum yazmayıp, yazar İsmet İnönü'nün Hatıralar adlı kitabının 2. cilt, 223. sayfasını aktarmakla yetiniyorum. Metin aşağıda...

“Harf devriminin tek amacı ve hatta en önemli amacı okuma yazmanın yaygınlaşmasını sağlama değildir. Okur-yazar oranının düşük oluşunun yegâne sebebi alfabenin öğrenilmesinin zor olduğu değildi. Uzun yıllar devlet, eğitim sorununa eğilmemiş, kütlesel eğitime önem vermemişti. Devrimin temel gayelerinden biri yeni nesillere geçmişin kapılarını kapamak, Arap-İslam dünyası ile bağları koparmak ve dinin toplum üzerindeki etkisini zayıflatmaktı. Yeni nesiller, eski yazıyı öğrenemeyecekler, yeni yazı ile çıkan eserleri de biz denetleyecektik. Din eserleri eski yazıyla yazılmış olduğundan okunmayacak, dinin toplum üzerindeki etkisi azalacaktı.”

Kaynak : İnönü, Hatıralar C.2 sf. 223

Harf inkılabının amacı aslında neydi?

Gördüğünüz gibi harf inkılabının amacı okuma yazmanın yaygınlaşmasını sağlamak değilmiş. Hatta Osmanlı Türkçesi kullanılırken, yani harf inkılabı öncesinde okur-yazar oranının düşük olmasının tek sebebi harflerin öğrenilmesinin zorluğu da olmadığını yazmış İsmet İnönü. Harf inkılabının temel amaçlarından biri Arap-İslam dünyası ile olan bağları koparmak ve dinin toplum üzerindeki etkilerini azaltmakmış. Yeni nesiller (biz) eski yazıyı bilmeyecek, yeni yazıları da İsmet İnönü gibiler denetleyecek ve dini eserler eski yazıyla yazıldığından, dinin toplum üzerindeki etkileri de azaltılmış olacakmış... "İsmet İnönü ve taifesi kimdir" sorusu gelse de akla, ele almak çok uzun sürer. Kaldı ki zaten herkes az buçuk biliyordur bu sorunun cevabını...

İsmet İnönü, harf inkılabının amacına da, sonucuna da yukarıdaki pasajda değinmiş sanırım yeteri kadar. Herkes insan, hata yapmak bize mahsus. Fakat putlaştırdığımız isimlerin ülkenin istikbali adına yaptığı ve toplum mühendisliği kokan bu davranışları ortaya çıktıkça, insan üzülmeden edemiyor... Tabi gel de bunu anlat. Anlatmaya çalışsan vatan haini bile olursun.