"Der tarik-i Nakşibendî lâzım âmed çâr çiz / Terk-i dünya, terk-i ukbâ, terk-i hestî, terk-i terk"... demiş Nakşibendiler.. Hakikati anlamak terk etmekten geçer. İnsan terk edebildiklerine göre kıymet kazanır, kazandığı kıymetle hakikate layık olur.

Terk edişin kıymeti alışmakta gizli olmalı. En fazla alışılan en zor terkedilir çünkü . Zor terkedilen de çekilen meşakkat ölçüsünde yol aldırır insana. Ve her terkediş ayrı ayrı sınavdır. Çünkü menzili uzun yolcular yük taşımamalıdır. Ne dünya zincirlemeli yollara onu ne ukba gözünü kamaştırmalı ne kulluğunu çıkarmalı aklından.. Büyüklerin dediği gibi'' tepesinde güvercin varmış gibi'' yürümeli bu yolu yılmadan, ümit kesmeden.

Dünya herkesi aynı ölçüde içine çekmediği dibi her insanın dünyadan belkentisi de bir değil elbette. Bu durumda ilk terkedilmesi gerekli olan dünya  yolcuları da farklı ölçülerle farklı hisselerle ayrılır terk-i dünya panayırından. Ve dünyanın ukba karşısındaki faniliğini idrak edince ufukta yeni bir terkediş görünür: terk-i ukba...

Dünyadaki sınırlı hayata karşı dişini sıkanlar o yüce yolun sahibinin yollardan kıymetli, her türlü hakikatten yüce ve elbette tüm hakikatlerin sahibi olduğunu idrak ederlerse ukbayı da seve seve terkederler . Çünkü Hak'kın hatırı alidir..

O ali hatır hürmedine ebedi bir terkediştir bu. Hakikatin Hak'tan geldiğini anlayan elbette ona teslim olmadan hakikate ulaşamayacağını da idrak eder terk -hesti sandalına bırakır kendini. Kulluğunu ilan eder. Kulluğuyla kıymet kazandığını haykırır , aczin en büyük hazine olduğunu duyar, duyurur sinelere.

insan için ne zor bir sınavdır terk etmek.. Ana, babayı, vatanı, sevdiklerini... Alışmak kolay olduğu kadar terketmek zordur. Ne için terk eder insan? Özlemeyi sevdiği için mi yoksa sevmeyi bıraktığı için mi? Bence hiçbiri . Terk edilmesi GEREKTİĞİ için. ve böylece en son terk ediliş çalar kapıyı terk-i terk.

Hakikat için terk etmek insanı hakiki sahibiyle tanıştırır.. Nakşibendilerin bu sözünü her duyduğumda bir kez daha kimi neyi kim için terk ettiğimi sorgularım. Terk edebilmek zor olduğu kadar ne için terk ettiğini bilmek de yol ışığıdır çünkü. Hatrı daim olan tek dost için terk edebilmek dileğiyle.